Catenaccio là gì? Đặc điểm của nghệ thuật phòng ngự Catenaccio? Để giải đáp chi tiết những vấn đề này, mời bạn theo dõi bài viết dưới đây của 90 Phút TV nhé!
I. Catenaccio là gì?
Catenaccio là gì? Catenaccio là một hệ thống chiến thuật phòng thủ trong bóng đá. Trong tiếng Ý, catenaccio có nghĩa là “chốt cửa” hoặc “cái then chốt” và ám chỉ một hàng phòng ngự có tổ chức và hiệu quả ở phía sau, tập trung vào việc ngăn chặn hành vi phạm tội của đối phương và ngăn chặn các cơ hội ghi bàn.
Chiến thuật phòng thủ Catenaccio là một trong những chiến thuật phòng thủ cổ điển nổi tiếng thế giới của Ý và được cho là chiến thuật phòng thủ sáng tạo và cực kỳ chắc chắn. Nhưng người đưa hàng phòng ngự Catenaccio lên một tầm cao mới chính là huấn luyện viên người Argentina Helenio Herrera.
Vào những năm 60 của thế kỷ 20, Inter Milan dưới sự dẫn dắt của Helenio Herrera đã giành được nhiều danh hiệu với tỷ số thấp nhất như 1-0 hay 2-1 nhờ lối chơi phòng ngự Catenaccio.
II. Nguồn gốc của chiến thuật Catenaccio
Hệ thống phòng ngự Catenaccio chịu ảnh hưởng từ hệ thống Verrou (hệ thống khóa cửa) do huấn luyện viên người Áo Karl Rappan phát minh. Rappan là huấn luyện viên trưởng của đội Thụy Sĩ trong những năm 1930 và 1940. Ông đã sử dụng đội hình chiến thuật với một hậu vệ quét bọc lót cho hàng phòng gnuwj được gọi là verrouiller, có khả năng phòng gnuwj giỏi.
Hệ thống Verou của Rappan được đề xuất vào năm 1932 khi ông còn là huấn luyện viên của Servette, sử dụng hàng hậu vệ bốn người (trừ hậu vệ quét) thực hiện lối chơi một kèm một với cầu thủ tấn công của đối phương, phía trên là tiền vệ đóng vai trò người kiến tạo lối chơi. Sau đó kết hợp cùng với hai cầu thủ chạy cánh để tạo thành một bộ 3 trong hàng tiền vệ để tổ chức các đợt phản công.
Sơ đồ chiến thuật được biết đến nhiều nhất với Catenaccio là gì đó là 1-3-3-3 hay một số biến thể khác như 1-4-4-1 và 1-4-3-2.
Có thể thấy rằng, chiến thuật Catenaccio là một dạng low-pressing, những đội bóng áp dụng chiến thuật này đều chủ động phòng ngự trên phần sân nhà. Đồng thời thực hiện phương án 1 kèm 1 nhằm gây áp lực lên khả năng triển khai tấn công của đội bạn.
III. Ưu và nhược điểm của chiến thuật Catenaccio
1. Ưu điểm
Catenaccio là một nghệ thuật phòng ngự rất hay và có thể dễ dàng áp dụng vào bóng đá. Hàng phòng ngự dày đặc và hầu hết các đợt tấn công của đối phương đều không thể chạm tới khung thành đội chủ nhà.
Trong bí quyết này, libero là vị trí đá cực kỳ quan trọng. Về nguyên tắc, một cầu thủ tự do sẽ theo dõi chặt chẽ tiền đạo đối phương, làm anh ta suy yếu và làm anh ta sa lầy vào kế hoạch tấn công của chính mình. Khi đối phương có một tiền đạo giỏi thì libero là yếu tố rất quan trọng.
Chiến thuật Catenaccio cũng là giải pháp lý tưởng cho các pha phản công. Khi đã có hàng phòng ngự như một “bức tường vững chắc”, các cầu thủ đối phương phải sử dụng nhiều cầu thủ tấn công hơn. Điều này khiến cho khả năng phòng thủ của họ yếu đi. Khi đó lần này sẽ mở ra tình huống phản công bất ngờ. Những đường chuyền dài giúp tổ chức tấn công nhanh và ghi bàn.
2. Nhược điểm
Mặc dù nghệ thuật phòng thủ Catenaccio là gì đã được sử dụng vô cùng rộng rãi từ những năm 60 đến những năm 1970 của thế kỷ 20 nhưng nó đã dần trở nên lỗi thời. Những đội bóng đã tìm ra cách để chống lại thủ đoạn này bằng cách sử dụng các đòn tấn công mạnh hơn.
Chiến lược phòng thủ Catenaccio cũng được nhiều người hâm mộ hiểu là chiến thuật thiếu cân bằng vì chủ yếu tập trung vào phòng thủ. Vì vậy, khi thi đấu trực tiếp với những đội có cầu thủ tấn công rất mạnh, hàng phòng ngự Catenaccio sẽ không thể nâng cao kỹ năng của những cầu thủ phòng ngự này.
Khi áp dụng lối chơi Catenaccio, bạn cũng cần đánh giá khả năng của đối thủ. Nếu bạn phải thi đấu với một đội thay đổi đội hình thường xuyên, điều này có thể tạo ra sự nhầm lẫn và ảnh hưởng đến khâu kèm người không được chính xác.
IV. Những đội bóng thành công nhờ chiến thuật Catenaccio
Người ta thường nói rằng phòng ngự Catenaccio rất phổ biến ở bóng đá Ý, nhưng trên thực tế, các câu lạc bộ Serie A không thường xuyên sử dụng phòng ngự Catenaccio, thậm chí Maldini và HLV Trapattoni cũng đã sử dụng phòng ngự Catenaccio ở cấp độ đội tuyển quốc gia Ý, nhưng nó vẫn chưa đạt được hiệu quả mong muốn.
Italia của Maldini thua trên chấm phạt đền ở tứ kết World Cup 1998, còn Italy của Trapattoni phải dừng bước sớm ở World Cup 2002 và Euro 2004. Tuy nhiên, hàng phòng ngự Catenaccio cũng có câu chuyện thành công của riêng mình.
Bản thân Trapattoni đã áp dụng thành công chiến thuật phòng ngự dây Catenaccio khi giúp Benfica vô địch quốc gia Bồ Đào Nha năm 2005. Huấn luyện viên người Đức Otto Rehhagel cũng sử dụng lối chơi phòng ngự tương tự như phòng ngự Catenaccio cho đội tuyển bóng đá quốc gia Hy Lạp của ông tại Euro 2004, tạo nên một trong những cổ tích vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá thế giới. Tại quê hương Lisbon, Ronaldo khi đó mới 19 tuổi đã rơi những giọt nước mắt đau buồn vô hạn cùng hàng triệu người hâm mộ Bồ Đào Nha.
Hay như nhà cầm quân Dino Zoff cũng thành công khi vận hành chiến thuật Catenaccio cho đội tuyển Ý tại Euro 2000. Chỉ tiếc rằng năm ấy thần may mắn không ở bên người Italia khi họ để cho đội tuyển Pháp gỡ hòa ngay phút 90 của trận chung kết. Và bàn thắng vàng của David Trezeguet đã giúp người Pháp đăng quang ngôi vô địch.
II. Kết luận
Qua bài viết, bạn có thể hiểu rõ hơn về Catenaccio là gì? Dù chiến thuật này không được áp dụng phổ biến trong bóng đá hiện đại nhưng cũng đã có những đội bóng đạt được thành công với lối đá này.
